Την ίδια ώρα, οι Αλβανοί είχαν πλησιάσει πολύ, και έκαναν προσπάθειες να μπουν στον περίβολο με προφανή σκοπό την πυρπόληση του Άγιου Ούρου. Είχαν «απελευθερωθεί οι κανόνες εμπλοκής», έτσι οι Έλληνες πλέον έβγαιναν από την εκκλησία και πυροβολούσαν στον αέρα για να τους κρατήσουν μακριά, ενώ άλλο ένα από τα οχήματά τους τυλιγόταν στις φλόγες.
Τα ερπυστριοφόρα έκαναν περίπου τρία τέταρτα να πλησιάσουν στην εκκλησία. Για να περάσουν από το πλήθος, σχημάτισαν φάλαγγα και πέρασαν από εκεί που βρισκόταν λιγότερος κόσμος. Έτσι έφτασαν στον αυλόγυρο, πολύ μακριά από την πύλη, και δεν μπορούσαν να μπουν μέσα.
Την ίδια ώρα, στην Αθήνα, ο Υπουργός Αμύνης Σπήλιος Σπηλιοτόπουλος μιλούσε στο τηλέφωνο με τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ.
«Γιατί καθυστερεί ο απεγκλωβισμός;» ρώτησε.
Ο Αρχηγός τον ενημέρωσε για την κατάσταση.
«Τα οχήματα είναι δέκα μέτρα από την εκκλησία, και δεν μπορούν να μπουν στον περίβολο. Δέχονται πυρά», είπε.
«Ας εισβάλλει ένα όχημα στον περίβολο να πάρει τον κόσμο».
«Κύριε Υπουργέ», είπε ο Αρχηγός, «σας θυμίζω ότι η εκκλησία έχει κριθεί διατηρητέα».
Και στη συνέχεια ο Υπουργός είπε την ατάκα που γράφτηκε σε δεκάδες περήφανα δελτία τύπου με μεγάλα γράμματα:
«Η εκκλησία ξαναχτίζεται. Οι ανθρώπινες ζωές όχι».
Όμως ο κόσμος ήταν πολύς, και έτσι τα οχήματα της ΕΛΔΥΚΟ, κάτω από βροχή πετρών, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Οι 15 παρέμεναν παγιδευμένοι -και οι συνάδελφοί τους απ’ έξω δεν είχαν τρόπο να τους πλησιάσουν και κάθονταν μέσα στα θωρακισμένα οχήματά τους, περιμένοντας και ανησυχώντας για τον πετροπόλεμο που συνεχιζόταν.
—-
Η ΜΝΒ-Ε (Multinational Brigade East) είναι η ανατολική ταξιαρχία της KFOR. Έχει τη βάση της στο Ουρόσεβατς, και διοικητής της είναι ο Στρατηγός Τζέρι Μπεκ. Η διοίκηση της ταξιαρχίας ανήκει στους αμερικανούς, αλλά η δύναμή της περιλαμβάνει και μονάδες από την Αρμενία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, την Ουκρανία, καθώς και 350 στρατιώτες της ΕΛΔΥΚΟ. Αποστολή της MNB-E είναι πρακτικά η αστυνόμευση της περιοχής, η φύλαξη ευαίσθητων περιοχών (μεταξύ των οποίων και οι ορθόδοξες εκκλησίες), και η βοήθεια στις ανθρωπιστικές αποστολές του ΟΗΕ για τον επαναπατρισμό των προσφύγων και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους.
Το ελληνικό στρατόπεδο στην MNB-E ονομάζεται Ρήγας Φεραίος, και είναι ένα από ελάχιστα που χτίστηκαν από το μηδέν, αποκλειστικά για της ανάγκες της KFOR. Τα καθήκοντα της ελληνικής δύναμης κατά καιρούς κυμάνθηκαν από την επίβλεψη της παράδοσης του οπλισμού του UCK, μέχρι τον εκχιονισμό αποκλεισμένων δρόμων, και τη συνοδεία φαλαγγών ανθρωπιστικής βοήθειας. Αν κάποιος ανέβει με αυτοκίνητο από τα Σκόπια προς την Πρίστινα, θα βρει κάμποσα check points όπου Έλληνες στρατιώτες θα του ζητήσουν τα στοιχεία του.Η αλήθεια είναι ότι η παρουσία αυτών των 350 Ελλήνων, μαζί με άλλους σχεδόν 1200, μέλη της 34ης Ταξιαρχίας Πεζικού, που βρίσκονται στις άλλες MNB, δεν είναι απαραίτητη για την αποστολή του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Είναι όμως επιθυμητή γιατί, κατά κάποιον τρόπο, η Ελλάδα με την παρουσία της ΕΛΔΥΚΟ εξιλεώνεται για τη στάση της κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών, το Μάρτιο του 1999.
Η αλήθεια είναι ότι τότε ήμασταν το μόνο μέλος του ΝΑΤΟ που ξεκαθάρισε τόσο ανοιχτά τη διαφωνία του με τις επιθέσεις. Και μόνο στην Ελλάδα έγιναν τόσο μεγάλες παλλαϊκές συγκεντρώσεις αλληλεγγύης στον λαό της Σερβίας, που ομολογουμένως υπέφερε. Τα ελληνικά κανάλια έδιναν πολύ μεγαλύτερη σημασία στους νεκρούς άμαχους του Σεράγεβο, από ότι στις εκατοντάδες χιλιάδες των Αλβανών προσφύγων. Αν και τα ειρηνόφιλα ένστικτά μας μπορεί να είναι δεδομένα, η εικόνα που καταφέραμε να δώσουμε ως λαός στους συμμάχους μας ήταν τραγική: Ήμασταν στον κόσμο μας, αμετανόητοι υποστηρικτές εγκληματιών, μόνο και μόνο επειδή μοιραζόμαστε την ίδια θρησκεία.
Με την ΕΛΔΥΚΟ, μια στρατιωτική δύναμη με σαφή ειρηνευτικό χαρακτήρα, η Ελλάδα είχε την ευκαιρία να βελτιώσει την εικόνα της, να συμμετάσχει σε μια κοινή δράση του ΟΗΕ, και να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση μιας βασανισμένης περιοχής. Δεν υπήρχε κανένα αρνητικό σημείο σ’ αυτή τη συλλογιστική, έτσι στις 11 Ιουνίου του ’99, το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε ομόφωνα τη συμμετοχή μας στην KFOR.
Μόνο που εκεί, στο Κόσοβο, κάποιοι δεν είχαν ξεχάσει. Και από την πρώτη φορά που ξέσπασαν ταραχές, οι Έλληνες στρατιώτες κατάλαβαν καλά ότι η ειρηνευτική τους αποστολή δεν θα ήταν εντελώς ειρηνική. Στα μάτια των ντόπιων, οι στρατιώτες με την ελληνική σημαία στον ώμο ήταν οι παλιοί σύμμαχοι των μισητών Σέρβων. Και δεν δίσταζαν να τους εκφράσουν τα συναισθήματά τους: Οι Αλβανοί μάγειροι και καθαριστές που δούλευαν στο στρατόπεδο του Ουρόσεβατς, είχαν προειδοποιήσει τους Έλληνες στρατιώτες.
«Περιμένετε…» τους είχαν πει κρυφογελώντας. «Θα έρθει η σειρά σας».
—-
Η MNB-E κατέφτασε στις 22:40, μέσα σε ένα σύννεφο από δακρυγόνα. Οι περισσότεροι διαδηλωτές είχαν σκορπίσει όταν άκουσαν τον ήχο των ελικοπτέρων, αλλά στο χώρο είχαν μείνει ακόμα 150 άτομα, που εξακολουθούσαν να πετάνε πέτρες και να φωνάζουν. Τα ελικόπτερα, που πετούσαν χαμηλά και πετούσαν καπνογόνα στο πλήθος, ήταν ουκρανικά. Οι ειδικές δυνάμεις που δημιουργούσαν μια δίοδο για να περάσουν τα Μ113 των Ελλήνων ήταν αμερικανικές. Με τη βοήθεια των συμμάχων, τα επρυστριοφόρα πέρασαν, μπήκαν στον περίβολο της εκκλησίας και άρχισαν να φορτώνουν τους 15, μεταξύ των οποίων ήταν και ο αιμόφυρτος Νίκος Καλόγερος και ένας ελαφρά τραυματισμένος οπλίτης, ο Σταύρος Ακριτίδης.
Οι Έλληνες έφυγαν για το «Ρήγας Φεραίος», και μια αμερικάνικη φρουρά τους αντικατέστησε στον Άγιο Ούρο. Καθώς έφευγαν, η πόρτα της εκκλησίας καιγόταν.
Συνολικά, στις πέντε ώρες που κράτησαν τα επεισόδια, οι Αλβανοί διαδηλωτές έριξαν περίπου 200 μολότοφ και 15 χειροβομβίδες. Τρία ελληνικά οχήματα κάηκαν τελείως, και δύο ακόμα έπαθαν βλάβες. Ο Νίκος Καλόγερος επέστρεψε στο 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, με εγκαύματα δευτέρου βαθμού στο πρόσωπο και ένα κάταγμα σε δάχτυλο του χεριού.
Την επόμενη μέρα, στις 18 Μαρτίου, οι έλληνες δημοσιογράφοι κατέφτασαν στο Ουρόσεβατς για να καταγράψουν το κλίμα. "Ήταν πόλεμος", λέει ο Κώστας Καντούρης των "Νέων" που έμεινε στο "Ρήγας Φεραίος". "Όσο ήμασταν εκεί, τρεις συναγερμοί ήχησαν, και οι δυνάμεις της KFOR ήταν σε κατάσταση πολεμικής ετοιμότητας.
Η Ντίνα Σίρτου του Alter μαζί με τον κάμεραμαν αποφάσισαν να πλησιάσουν στον Άγιο Ούρο με το Citroen Berlingo του σταθμού. Εκεί ο κόσμος ήταν ακόμα πολύς, αλλά και η δύναμη των Αμερικανών ήταν αρκετά ισχυρή. Η Σίρτου στάθηκε μακριά από το πλήθος, πίσω από αμερικανικά τεθωρακισμένα για να κάνει το stand up της, όταν κάποιοι Αλβανοί άκουσαν ότι μιλούσε Ελληνικά και την πλησίασαν με απειλητικές διαθέσεις. Ηαντίδραση των Αμερικανών ήταν ακαριαία: Έβαλαν τους δυο Έλληνες στο Berlingo, το οποίο άρχισε να δέχεται επίθεση με πέτρες και λοστούς από τους διαδηλωτές. Ένας Αμερικανός, χωρίς να πει κουβέντα ή να ζητήσει την άδεια, κάθισε στη θέση του οδηγού και ο οδήγησε το αυτοκίνητο σαν τρελός, σκαρφαλώνοντας πεζοδρόμια με ιλιγγιώδη ταχύτητα, μακριά από το οργισμένο πλήθος.
Λίγες ώρες μετά, τα πράγματα ηρέμησαν. "Όταν εμείς φύγαμε από εκεί", λέει ο Κώστας Καντούρης, "η ηρεμία είχε επιστρέψει". Το πλήθος, μετά από 24 ώρες έξω από την εκκλησία, διαλύθηκε και σχεδόν ταυτόχρονα οι διαδηλωτές σε όλη τη χώρα επέστρεψαν στα σπίτια τους. Κυκλοφόρησε η εικασία ότι οι διαδηλωτές συντόνιζαν τη δράση τους σε ολόκληρο το Κόσοβο με SMS. Ο συνολικός απολογισμός στις τρεις ημέρες της εξέγερσης στο Κόσοβο ήταν 28 νεκροί και πάνω από 600 τραυματίες (61 από τους οποίους ήταν μέλη της KFOR). Δεκαέξι εκκλησίες κάηκαν και 210 σπίτια Σέρβων λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν. Τα γεγονότα έκαναν το γύρο του κόσμου μέσα από τις τηλεοπτικές κάμερες, και έφτασαν στα μάτια και στα αφτιά αυτών που είχαν ξεχάσει το Κόσοβο, που θεωρήσαν ότι μετά τους βομβαρδισμούς του ‘99 το πρόβλημα λύθηκε, η Δύση και η δημοκρατία νίκησαν και η δικαιοσύνη αποδόθηκε.
Όπως κατάλαβαν καλύτερα από όλους εμάς οι Έλληνες στρατιώτες που βρέθηκαν το βράδι της 17ης Μαρτίου του 2004 στον Άγιο Ούρο του Ουρόσεβατς, τα πράγματα δεν είναι ποτέ τόσο απλά. Και όσο το φυλετικό μίσος φωλιάζει στις ψυχές ανθρώπων που δεν μπορούν να ζήσουν μαζί, ο κόσμος θα κάνει υπομονή, μέχρι ο επόμενος Έζγκον Ντέλιου να δώσει αθέλητα και μοιραία την αφορμή για ένα νέο κύκλο βίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου