ΜΙΛΤΟΣ ΙΑΤΡΙΔΗΣ ΕΝΑΣ ΗΡΩΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΕΙΑ - "ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ"

"Μ. Ιατρίδης" Ηλειώτικη μορφή του1940-41

Ηλειώτικη μορφή του απελευθερωτικού αγώνα κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940-1941 είναι ο Μιλτιάδης Ιατρίδης, κυβερνήτης του θρυλικού υποβρυχίου Παπανικολής. Ο Μίλτιάδης Ιατρίδης ήταν γιός του Βασιλείου Ιατρίδη, εκπαιδευτικού, που καταγόταν από τον Πύργο Ηλείας. Γεννήθηκε το 1906 στο Σοφικό Κορινθίας, τόπο καταγωγής της μητέρας του. Ο Μιλτιάδης Ιατρίδης εισήχθη στη Σχολή των Ναυτικών Δοκίμων το 1921 και αποφοίτησε ως μάχιμος Σημαιοφόρος στις 26 Ιανουαρίου του 1926, που υπηρέτησε κυρίως στα υποβρύχια. Στις 10 Φεβρουαρίου 1939, προβιβάστηκε στο βαθμό του Πλωτάρχη και στη συνέχεια ανέλαβε κυβερνήτης του (υποβρυχίου) «Υ/Β Παπανικολής» (Υ-2) που παρουσίασε την μεγαλύτερη δράση στον αγώνα εναντίον του Άξονα . Ήταν το πρώτο Υ/Β που απέπλευσε την 28 Οκτω6ρίου 1940 στις 16:00 με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Μίλτο Ιατρίδη. Το Δεκέμβριο του 1940, το «Υ/Β Παπανικολής» του πολεμικού μας ναυτικού με κυβερνήτη τον Ιατρίδη έγραψε μια από τις πιο λαμπρότερες σελίδες της ιστορίας, στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Με τις πρώτες επιτυχίες του ενθουσίασε τον Ελληνικό λαό, γιατί έδειξε ότι μπορούσαμε να αμφισβητήσουμε την κυριαρχία του πανίσχυρου Ιταλικού στόλου, στις κύριες γραμμές του ανεφοδιασμού του στην Αδριατική θάλασσα. Στην δεύτερη περιπολία του, τον Δεκέμβριο του 1940 επιτέθηκε εναντίον μεγάλης ιταλικής νηοπομπής στην Αδριατική και κατόρθωσε να βυθίσει στα Στενά του Οτράντο τα Ιταλικά οπλιταγωγά MS ANTOINETTA (22-12-40) και MV FIRENZE (3952 BRT) 3.950 τόνων (24-12-40) κοντά στο νησί Saseno, τα οποία προστατεύοντα από συνοδεία πολεμικών, τα οποία καταδιώξαν το ελληνικό Υ/Β χωρίς αποτέλεσμα. Τα εχθρικά πολεμικά πλοία συνολικού βάρους 25.000 τόνων, μετέφεραν πολεμοφόδια στα παράλια της Αλβανίας, για να ενισχύσουν τις ιταλικές δυνάμεις που αγωνίζονταν στο μέτωπο κατά τις Ελλάδος. Στην τρίτη περιπολία του, τα μεσάνυχτα της 29 Ιανουαρίου του 1941 πλέοντας «εν επιφανεία» εντόπισε ένα φορτηγό που το βύθισε με μία τορπίλη, όπου αμέσως καταδιώχθηκε από τρία αντιτορπιλικά (Α/Τ) και «εν καταδύσει» επί αρκετές ώρες, τους διέφυγε. Στις 30 Δεκεμβρίου 1940 ο κυβερνήτης Ιατρίδης προβιβάστηκε σε Αντιπλοίαρχο επ' ανδραγαθία και παρασημοφορήθηκε με το "Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας". Εκτέλεσε πολλές ακόμη πολεμικές περιπολίες και αντιμετώπισε αρκετούς κινδύνους. . Στα τέλη Δεκεμβρίου 1941, ο Ιατρίδης στάλθηκε στην Αγγλία ως κυβερνήτης για να παραλάβει το αντιτορπιλικό «Α/Τ Μιαούλης». Υπηρέτησε στη Βάση Υποβρυχίων και σε άλλες υπηρεσίες της ξηράς. Μετά το τέλος του πολέμου, επιστάτησε στις επισκευές του ιταλικού καταδρομικού «Ευγένιος της Σαβοΐας», που είχε δοθεί τότε στην Ελλάδα, ως πολεμική αποζημίωση και μετονομάστηκε «Έλλη». Ο Μ. Ιατρίδης αποστρατεύτηκε στις 29 Δεκεμβρίου 1952, με το βαθμό του Πλοιάρχου. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1960, σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα, σε ηλικία 54 ετών. Ήταν παντρεμένος με τη Λέλα Ιατρίδη και έχει μια κόρη, την Αδριατική, η οποία πήρε το όνομα της θάλασσας όπου ο πατέρας της έγραψε μια από τις ιρωικές σελίδες της ιστορίας του πολεμικού μας ναυτικού. Στον τόπο καταγωγής του τον Πύργο Ηλείας, υπάρχει το άγαλμά του στην ομώνυμη πλατεία Ιατρίδη και στη γενέτειρά του το Σοφικό, έχει τοποθετηθεί η προτομή του στο προαύλιο του Ναού της Αγίας Τριάδος. Παρόμοια προτομή υπάρχει επίσης στο Κατάκολο και στην πόλη της Κορίνθου. Το Y/B Πσπσνικολής παραγγέλθηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση το 1925. Nαυπηγήθηκε τον Νοέμβριο του 1926 στα Ναυπηγεία At. & Ch. de la Loire στην Nante Γαλλίας μαζί με το Υ/Β Κατσώνης . Παρελήφθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1927 από τον Αντιπλοίαρχο Π. Βανδώρο. Κατά τον πόλεμο του 1940-41 πραγματοποίησε 4 πολεμικές περιπολίες με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Ιατρίδη. Μετά την κατάληψη της Ελλάδος κατέφυγε στη Μ. Ανατολή. Στις 30 Νοεμβρίου 1942 με κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Ρουσσέν, βύθισε έξω από το λιμάνι της νησίδος Αλίμνια της Δωδεκανήσου φορτηγό 8.000 τόνων. Εβύθισε ακόμη έναν αριθμό ιταλικών και γερμανικών ιστιοφόρων ενώ αιχμαλώτισε ένα εξ αυτών 220 τόνων. Συνολικά πραγματοποίησε από την Μ. Ανατολή 10 ακόμη πολεμικές περιπολίες Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην Ελλάδα και παροπλίστηκε το 1945. Ο πυργίσκος του διατηρήθηκε αρχικά στην βάση Υποβρυχίων και ακολούθως τοποθετήθηκε έξω από το Ναυτικό Μουσείο στον Πειραιά. Το Υ/Β Παπανικολής είναι το 1o κατά σειρά από τα 3 Υ/Β που έχουν μέχρι σήμερα το ίδιο όνομα. Κ. Παπαντωνόπουλος (Υπηρέτησε 13 χρόνια στα Υ/Β και για μικρό διάστημα στο Υ/Β Παπανικολής -2) 28 του Οκτώβρη 2009 Από τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του κυβερνήτη του «Παπανικολή» Μίλτου Ιατρίδη στον Πύργο।